“Ραββί, συ ει ο Υιός του Θεού”.
Στο σημερινό Ευαγγέλιο έχουμε την μεγαλειώδη ομολογία του Ναθαναήλ, ο οποίος κατόπιν προσκλήσεως του Φιλίππου και παρά τις αρχικές του επιφυλάξεις, συναντά τον Κύριο και αναφωνεί: “συ ει ο Υιός του Θεού, ο βασιλεύς του Ισραήλ“. Ο Ναθαναήλ ήταν ένας ευλαβής Ισραηλίτης που μελετούσε τις Γραφές και εγνώριζε τις μεσσιανικές προφητείες. Ο Χριστός δέχεται την ομολογία του, και επί πλέον του αποκαλύπτει ότι στο μέλλον “μείζων τούτων όψει“. Και πράγματι ο Ναθαναήλ θα ζήσει τα θαύματα του Κυρίου, την Ανάσταση και την Ανάληψη. Η ίδια υπόσχεση του Κυρίου έχει εφαρμογή και σε εμάς τους χριστιανούς, που όντως μέσα στην Εκκλησία βιώνουμε πλούσιες τις ευλογίες και ευεργεσίες του Θεού στην ζωή μας.
Η ομολογία του Ναθαναήλ για τον Ιησού είναι σημαντική, διότι το θεμέλιο της χριστιανικής πίστεως είναι η ομολογία της θεότητος του Ιησού Χριστού. Γι’ αυτό και ο Κύριος επαινεί την γνήσια και άδολη ομολογία του Ναθαναήλ. Είναι σημαντικό να έχουμε την ορθή πίστη για το θεανδρικό Πρόσωπο του Χριστού, καθώς όλες οι μεγάλες αιρέσεις που ταλάνισαν την Εκκλησία ξέσπασαν για λόγους χριστολογικούς. Επειδή η Σάρκωση του Λογου και Υιού του Θεού και η θεανθρώπινη φύση του Χριστού, για πολλούς απετέλεσαν “λίθον προσκόμματος”, που αμφισβήτησαν το σωτηριώδες σχέδιο της θείας οικονομίας και προσπάθησαν να προσεγγίσουν το Μυστήριο της Ενανθρωπήσεως με την λογική τους, αλλά απέτυχαν οδηγηθέντες σε αιρέσεις που αρνούνταν την θεότητα του Υιού (αρειανισμός), την ανθρώπινη φύση Του (μονοφυσίτες), την μοναδικότητά Του ως Σωτήρος (γνωστικισμός, ιουδαϊζοντες χριστιανοί).
Οι αιρέσεις περί το Πρόσωπο του Χριστού απετέλεσαν μεγάλη πνευματική απειλή για την Εκκλησία, καθώς νόθευαν την Αλήθεια της πίστεως και οδηγούσαν πολλούς σε οδούς πλάνης και απωλείας. Γι΄ αυτό οι Άγιοι Πατέρες εκφραστές της ορθοδόξου αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας, πολέμησαν εντόνως τις αιρέσεις και τους αιρεσιάρχες. Ο άγ. Ειρηναίος εγραφε ότι οι αιρέσεις είναι η βοτάνη του διαβόλου, ενώ και ο Μέγας Αθανάσιος σημείωνε ότι οι αιρέσεις είναι γεννήματα του διαβόλου και οι αιρετικοί τέκνα του σατανά, ακριβώς διότι ο διάβολος χρησιμοποιεί τις αιρέσεις για να πλήξει την Εκκλησία.
Ένα σημείο που αξίζει να προσέξουμε είναι ότι η ομολογία του Ναθαναήλ ακολουθεί την πρόσκληση του Φιλίππου “έρχου και ίδε“. Ο Ναθαναήλ γνωρίζει πρώτα τον Κύριο και μετά ομολογεί την θεότητά Του. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς τους ορθοδόξους. Η πίστη μας είναι βίωμα και εμπειρία, γνωριμία και γνώση του Θεού μέσα από την λατρευτική ζωή της Εκκλησίας και τα μυστήριά της, στα οποία ο Χριστός φανερώνεται (“σημαίνεται”, άγ. Ν. Καβάσιλας). Όταν είμαστε συνδεδεμένοι με την Εκκλησία και έχουμε βίωμα πνευματικό και λατρευτικό, ζούμε όντως ορθόδοξον βίον. Άλλωστε, άτομα αποκομμένα από την ζωή της Εκκλησίας πέφτουν ευκολότερα θύματα των αιρέσεων.
Οι Άγιοι Πατέρες με σκληρούς αγώνες διεφύλαξαν την Ορθοδοξία και μας την παρέδωσαν ως πολύτιμο πνευματικό θησαυρό, τον οποίον και εμείς σήμερα οφείλουμε να διατηρήσουμε καθαρόν και ανόθευτον από το πνεύμα του οικουμενισμού, του συγκρητισμού και της Νέας Εποχής. Ας μην λησμονούμε τον λόγον του προμάχου και στύλου της Ορθοδοξίας, αγ. Μάρκου Ευγενικού: “εις τα της πίστεως ου χωρεί συγκατάβασις“. Σε θέματα πίστεως δεν επιτρέπεται κανένας συμβιβασμός, υποχώρηση ή παραχώρηση.
Να προσευχόμαστε ο Κύριος να μας στηρίζει στην πίστη μας και να ομολογούμεν την Ορθοδοξία έναντι όλων.
Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος.