” όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν”.
Στο μέσον της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της κατ’ εξοχήν κατανυκτικής περιόδου του πνευματικού αγώνος, του πένθους και της μετανοίας, η Εκκλησία μας προβάλλει για προσκύνηση τον Τίμιο Σταυρό, σύμβολο του Πάθους και της Αναστάσεως του Κυρίου. Ο Σταυρός είναι η δόξα της Εκκλησίας, που δίνει θάρρος και δύναμη στους πιστούς να συνεχίσουν τον πνευματικό αγώνα και να αναδειχθούν νικητές κατά του πονηρού.
Ο Χριστός μας προσκαλεί να Τον ακολουθήσουμε, όχι καταναγκαστικά αλλά με απόλυτο σεβασμό στην ελευθερία μας. ” Οστις θέλει οπίσω μου ελθείν” (Μαρκ. η’ 34), λέγει ο Κύριος και αφήνει την επιλογή σε μας, να Τον ακολουθήσουμε ή όχι. Από την στιγμή όμως που θα κάνουμε την επιλογή μας, οφείλουμε να συμμορφωθούμε με το θέλημα του Χριστού και να απαρνηθούμε τον εαυτόν μας. Η πορεία μας προς τον Χριστό προϋποθέτει το στοιχείο της αυταπαρνήσεως.
Αλλά τι σημαίνει να απαρνηθούμε τον εαυτόν μας; Πρώτον, να απαρνηθούμε “τον παλαιόν άνθρωπον συν ταις πράξεσι αυτού” (Κολοσ. γ’ 9), να εγκαταλείψουμε πονηρές σκέψεις και επιθυμίες, να αποδιώξουμε τις κακίες και τα πάθη που κρύβονται στην καρδιά μας. Το κάλεσμα του Χριστού να απαρνηθούμε τον εαυτόν μας είναι κάλεσμα ελευθερίας και αποδεσμεύσεως από τα πάθη που υποδουλώνουν το σώμα και την διάνοια του ανθρώπου στην αμαρτία.
Μία άλλη μορφή απαρνήσεως του εαυτού μας είναι η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που αποτελεί θυσία του σαρκικού μας θελήματος, ταπείνωση της σαρκός και συντριβή του πνεύματος, που προέρχεται από την αποχή από τροφές και αμαρτωλές πράξεις.
Το “απαρνησάσθω εαυτόν” επίσης σημαίνει να παύσουμε να ζούμε εγωκεντρικά, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα κριτήρια του κόσμου, και να ζούμε πλέον για τον Χριστό. Μόνον έτσι θα σώσουμε την ψυχή μας, έστω και αν απωλέσουμε κάτι από τις απολαύσεις του κόσμου.
Όσο παράδοξο και αντιφατικό να ακούγεται, η απάρνηση του εαυτού μας αποτελεί το ουσιαστικό βήμα για την απόκτηση της εσωτερικής και πνευματικής μας ελευθερίας. Ο Σταυρός του Χριστού, το κατ’ εξοχήν σύμβολο θυσίας και αυταπαρνήσεως, μας δείχνει την οδό την δύσκολη, αυτήν της άρσεως του σταυρού και των θλίψεων, που καταλήγει όμως στην ελευθερία που μας εξασφαλίζει ο Χριστός. Όταν επιλέγουμε την οδό της αυταπαρνήσεως, παύουμε να εμπιστευόμαστε στον εαυτόν μας, στις δικές μας δυνάμεις, και τοποθετούμε την ελπίδα και την εμπιστοσύνη μας στον Σταυρό του Κυρίου.
Σε μία τέτοια σταυρική πορεία μας καλεί ο Κύριος, να συμπορευθούμε μαζί Του και εφέτος, και αυτήν την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ώστε να διέλθουμε πνευματικώς και να φθάσουμε αξίως ως την Μεγάλη Εβδομάδα, να βιώσουμε το Σταυρικό Πάθος του Κυρίου και να γευθούμε την χαρά της Αναστάσεως, συναναστημένοι μαζί με τον Χριστό.
Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος.