“όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι”.
Στο κοσμοϊστορικό γεγονός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, γεγονός που εκφράζει το μυστήριον της απερίγραπτης αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο και επισφραγίζει το δώρον του Θεού για την μετάνοια και την σωτηρία του ανθρώπου, η Εκκλησία αφιερώνει μία ακόμη Κυριακή μετά την Ύψωση, για να βοηθήσει τους πιστούς να εμβαθύνουν στο νόημα και το μυστήριον του Σταυρού.
Η Εκκλησία μας καλεί να βιώσουμε την αυταπάρνηση και την υπέρβαση του εαυτού μας που περικλείει η αυτοθυσιαστική αγάπη του Χριστού πάνω τον Σταυρό. Και το σημερινόν Ευαγγέλιον κινείτι πάανω σε αυτόν τον άξονα. Το κεντρικό νόημα περικλείεται στην φράση ” απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι”. Όλο το κήρυγμα του Ευαγγελίου αποτελεί μία κλήση προς τον άνθρωπο να υπερβεί εαυτόν, να υψωθεί πάνω από την αμαρτία και τα πάθη και να ενωθεί με τον Θεόν.
Το παράδειγμα που μας προσφέρει η Εκκλησία να το μιμηθούμε και να ακολουθήσουμε είναι η σταυρική πορεία του Χριστού, μία πορεία αγάπης και θυσίας που περνά από το Σταυρικό Πάθος και καταλήγει στην Ανάσταση και την Αιώνιο Ζωή. Ο πιστός καλείται να ακολουθήσει αυτήν την δύσκολη διαδρομή, να απαρνηθεί το εγωιστικό του θέλημα, να νεκρώσει τις επιθυμίες και τα πάθη, ώστε να αναγεννηθεί ως καινός άνθρωπος προορισμένος για την αιωνιότητα.
Ο πιστός καλείται να ακολουθήσει τον Κύριο ως μαθητής και μιμητής Αυτού, απαρνούμενος το εαυτού θέλημα, το φιλήδονο και το φιλόζωο (Ευθύμιος Ζιγαβηνός). Το “απαρνησάσθω εαυτόν” σημαίνει να απορρίψει κάθε κακία του προτέρου βίου και να ζει πλέον όχι για τον εαυτόν του, αλλά να ζει εν αυτώ ο Χριστός, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος (Ωριγένης). Η απάρνηση του ευατού μας σημαίνει ότι αναθέτουμε την ζωή μας στον Χριστόν.
Όμως, στην σημερινή εποχή που κυριαρχεί ο εγωισμός και η ικανοποίηση κάθε ιδίου θελήματος και επιθυμίας, η επιλογή του να απαρνηθεί κάποιος τον εαυτόν του και να ακολουθήσει την οδόν του Κυρίου έχει κόστος, επιφέρει πολλές φορές την χλεύη, τον εμπαιγμό, τις κοροϊδίες των ανθρώπων που διέπονται από κοσμικό και υλικό φρόνημα, και οι οποίοι δεν μπορούν να κατανοήσουν υψηλές πνευματικές αλήθειες ή να εκτιμήσουν και να σεβασθούν τις προσωπικές επιλογές του χριστιανού.
Μέσα όμως σε αυτήν την αντιχριστιανική κοινωνία που ζει μόνον για την απόλαυση του σήμερα, ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός του Κυρίου ενδυναμώνει τον πιστό στην πνευματική του πορεία, στον αγώνα του να κερδίσει την αιώνιο ζωή. Το “αράτω τον σταυρόν” δηλώνει την τελεία απάρνηση του εαυτού μας και ότι φέρουμε τον στυαρόν διαρκώς σε όλη μας την ζωή.
Άλλωστε, ο Κύριος δεν υποχρεώνει κανέναν να Τον ακολουθήσει. Ο Κύριος κανέναν δεν εξαναγκάζει χωρίς την θέλησή του (Ευθύμιος Ζιγαβηνός). Η επιλογή της πορείας που θα διαλέξουμε στην ζωή μας επαφίεται στην ελευθέρα επιλογή του καθενός. Ο Σταυρός του Κυρίου συμβολίζει την εν Χριστώ ελευθερία του χριστιανού που ζεί πλέον όχι δούλος της αμαρτίας αλλά ελεύθερος εν Χριστώ Ιησού. “Οστις θέλει οπίσω μου ελθείν”. μας λέγει ο Κύριος. Η κλήση Του είναι μία ανοικτή πρόσκληση προς όλους και ο καθένας αναλαμβάνει οικεία βουλήσει την ευθύνη των επιλογών του.
Στην συνε΄χεια της ευαγγελικής περικοπής γίνεται περισσότερον κατανοητόν τι σημαίνει απάρνηση του εαυτού μας. Ο σκοπός του ανθρώπου είναι μέσα από τον Σταυρόν του Κυρίου να ζήσει μία ζωή που θα τον οδηγήσει να κερδίσει την αιωνιότητα. Έτσι λοιπόν, ο πιστός καλείται να προτιμήσει το αιώνιο από το τωρινό, την μέλλουσα ζωήν από τον παρόντα πρόσκαιρον βίον. Ο Κύριος τονίζει ότι αξίζει κανείς να ζημιωθεί στον παρόντα βίον παρά να απωλέσει την προοπτική της αιωνιότητος. “Ος γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέση αυτήν. Ος δ’ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν” (Μαρκ. η’ 35).
Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν κάποιος αγαπά την ζωή και δίνει προτεραιότητα στην παρούσα ζωή, και φροντίζει την ψυχή του ως προς το να ζει σαρκικώς, αυτός με τον θάνατο θα χάσει την ψυχή του, θα απωλέσει την αιώνιον ζωή και θε ευρεθεί εκτός της μακαριότητος του Θεού. Είναι αδύνατον, όσα πλούτη, υλικές ανέσεις και απολαύσει να έχει κανείς στην ζωή του, δεν μπορεί να θεωρήσει ότι έχει κερδίσει τον κόσμον όλον. Αντιθετως, δεν θα έχει καμία ωφέλεια και η πνευματική ζημία για την ψυχή του θα είναι τεράστια. Είναι αδύνατον να κερδίσει κανείς τον κόσμον όλον, διότι πάντα τα του κόσμου είναι θνητά, ενώ η ψυχή είναι αθάνατη. Οι τέρψεις του κόσμου είναι πρόσκαιρες, ενώ η κόλαση της ψυχής αιώνιος (Ευθύμιος Ζιγαβηνός).
Η ψυχή μας είναι πολύτιμη για τον Θεό, αφού Εκείνος έδωσε ως αντάλλαγμα για τις ψυχές μας το τίμιο αίμα του Χριστού, διά του οποίου εμείς λυτρωθήκαμε (Α’ Πετρ. α’ 18-20). Οφείλουμε να φροντίζουμε μετά πάσης προσοχής και επιμελείας για την σωτηρία της ψυχής μας, να κερδίσουμε την αιωνιότητα που μας χαρίζει η Σταυρική θυσία του Χριστού, να ζήσουμε μία αναγεννημένη ζωή, αφού πάνω στον Σταυρόν “ο παλαιός άνθρωπος συνεσταυρώθη τω Χριστώ, ίνα καταργηθή το σώμα της αμαρτίας” (Ρωμ. στ’ 4-6).
Να προτιμήσουμε τα αιώνια από τα πρόσκαιρα και φθαρτά, ώστε με τις πνευματικές προτεραιότητες που θα θέσουμε στην ζωή μας, όντως ο Σταυρός του Κυρίου να καταστεί Ζωοποιός για εμάς.
Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος.