“Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου“.
Μέσα στην περίοδο του Τριωδίου, που δυστυχώς ο κόσμος το έχει μετατρέψει σε περίοδο αφορμής για αμαρτία και ασωτεία, η Εκκλησία μας προβάλλει το παράδειγμα του ασώτου υιού, για να καταδείξει την άσχημη κατάληξη του αμαρτωλού βίου αλλά και την μεγάλη αγάπη του Θεού Πατρός που δέχεται την μετάνοια και επιστροφή του αμαρτωλού.
Ο άσωτος υιός ενσαρκώνει την κατηγορία εκείνων των ανθρώπων που επιλέγουν να αποδημήσουν μακράν του Θεού, να ζήσουν χωρίς Θεό, μέσα στην αμαρτία, κατασπαταλούντες με απερισκεψία τα θεόσδοτα χαρίσματα, ζώντες ασώτως, για να διαπιστώσουν με σκληρό τρόπο, όπως ο άσωτος του Ευαγγελίου, ότι οι ψεύτικες απολαύσεις και ηδονές του κόσμου διαρκούν λίγο και καταλήγουν σε θλίψη και απογοήτευση, όταν οι φιλίες του κόσμου που στηρίζονται στην αμαρτία διαλύονται, και ο αμαρτωλός μένει μόνος και αποξενωμένος από όλους.
Ο άσωτος φθάνει στο έσχατο σημείο εξαθλιώσεως και ξεπεσμού, ώστε να στερείται και να εργάζεται ως χοιροβοσκός, ενασχόληση ακάθαρτη και απαγορευμένη από τον Νόμον, για να τονισθεί ακόμη περισσότερον η κατάπτωση. Ζωή μέσα στην αμαρτία και χωρίς Θεόν δεν αντέχεται. Και αυτό το συνειδητοποίησε ο άσωτος, ο οποίος “εις εαυτόν ελθών” (Λουκ. ιε’ 17), απεφάσισε να επιστρέψει στην οικία του πατέρα του, μετανοημένος, να τον παρακαλέσει να τον δεχθεί πίσω. Πράγματι, πρέπει να προηγηθεί η συναίσθηση της αμαρτίας και η αναγνώριση των άσχημων συνεπειών της στην ζωή του αμαρτωλού, για να ακολουθήσει η πραγματική μετάνοια και επιστροφή στον Πατέρα.
Ο Πατέρας της παραβολής, που αντιπροσωπεύει τον Θεό Πατέρα, θλίβεται για την αποδημία του ασώτου και περιμένει την ώρα που θα δει την επιστροφή του μετανοημένου αμαρτωλού. Γίνεται μεγάλη χαρά στην οικία του Πατρός, στον ουρανό, μεταξύ των αγίων αγγέλων, όταν οι αμαρτωλοί, “επειδή εξεζήτησαν τον Θεόν, και από της μακράς πλάνης επανήλθον, ως νεκροί μεν ανέζησαν, ως δε απολωλότες ευρέθησαν” (άγ. Κύριλλος Αλεξανδρείας). Η μεγάλη αγάπη και φιλοστοργία του Πατρός, που σπεύδει να αγκαλιάσει τον βρώμικο από την αμαρτία άσωτο υιό, μας δείχνει ότι ο Θεός είναι οικτίρμων και φιλεύσπλαγχνος, προσδεχόμενος τον μετανοημένο. Ελπίζοντες στο έλεος και την φιλευσπλαγχνία του Θεού, όσον αμαρτωλοί και να είμαστε, υπάρχει πάντα ανοικτή η οδός της μετανοίας και της επιστροφής. Επομένως, κανείς δεν πρέπει να απελπίζεται.
Η ανάμνηση του ανθρώπου από την χαρά του Παραδείσου, δεν εξαλείφεται, όσον και αν εισέρχεται η αμαρτία και ασχημαίνει την ζωή. Η επιστροφή του ασώτου συμβολίζει την επάνοδο του πεπτωκότος ανθρώπου στην αρχική παραδείσια κατάσταση, όπου ο Θεός Πατέρας ενδύει τον αμαρτωλό με την στολή της χάριτος και το δαχτυλίδι των δωρεών του Αγίου Πνεύματος.
Όμως, δεν συμμετέχουν όλοι στην χαρά για την επιστροφή του ασώτου. Υπάρχουν δυστυχώς και οι μικρόψυχοι άνθρωποι, όπως ο μεγαλύτερος αδελφός, που ενώ απολαμβάνουν και οι ίδιοι των ευλογιών του Θεού, μένουν κλεισμένοι στην φιλαυτία τους. Δεν μπορούν να κατανοήσουν το άπειρο μεγαλείο της θείας ευσπλαγχνίας, και πολλες φορές κατηγορούν τον Θεό διότι δέχεται τους αμαρτωλούς. Εμείς οφείλουμε να χαιρόμαστε για κάθε ψυχή που σώζεται, και να προσευχόμαστε ο Κύριος να χαρίζει σε όλους μας μετάνοια.
Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κεφαλόπουλος.